Crkva Svetog Jovana Rilskog

(Bez pisanog odobrenja autora tekstova nije dozvoljeno preuzimanje sadržaja portala www.hilandar.info u komercijalne svrhe. Za detalje sadržaja i upite pišite na email: njonic@yahoo.com. Zakon o autorskom i srodnim pravima 2009,2011,2012.)// dec.2013

Crkva Svetog Jovana Rilskog se nalazi u nivou zvonika

Ovaj sveti hram se nalazi na vrhu hilandarskog zvonika ili na trećem spratu Kambanskog pirga, odmah ispod zvona. Obnovljen je oko 1755.godine, zajedno sa zgradom bolnice. Zadužbinar ove gradnje je hadži Vlčo iz mesta Bansko kod Razloga u Bugarskoj. Ovaj hram je prvobitno bio posvećen Svetom arhiđakonu Stefanu; pravougaone je osnove, a nad njim je ravna kružna tavanica koja se preko pandatifa oslanjala na četiri pilastra, da bi zvona iznad nje normalno funkcionisala, tj. da nebi kalota smetala zvonari koja je iznad paraklisa.

---

Veći, zapadni deo paraklisa bio je predviđen da primi kupolu ili kalotu, koju je trebalo postaviti na prislonjene lukove izgrađene na pilastrima u osobenom rasporedu. Bočni pilastri su znato dublji, zapadni je plitak, a na istočnoj strani iznad prostora namenjenog oltaru je polukružni svod. U istočnom zidu su tri polukružne niše. Srednja je nešto većeg poluprečnika. Iako je struktura izgrađena da nosi kupolu, srednji deo paraklisa, kao i prostorijana zapadnoj strani, im aravnu tavanicu.

U proleće 1757.godine, zaslugom hadži Vlča, hram je oslikan: na južnom zidu je lep portret hadži Vlča kako predaje Svetom Jovanu Rilskom svoju zadužbinu, a svojom zanimljivošću se ističu i šest scena iz života ovog južnoslovenskog pustinožitelja.

Unutrašnje mere: dužina 5,10 metra, širina 5,05 metara, visina od poda do tavanice 3,62 metra.

---

Pored svetitelja iz najniže zone, u crkvici je prikazano i osam kompozicija Velikih praznika i Oplakivanje Hrista. Najzanimljivije su šest scena iz života sv. Jovana Rilskog, koje opisuju njegove pustinožiteljske podvige, zatim smrt i prenos moštiju. Nepoznati grčki slikar mnogo je veštiji kada slika pojedinačne figure nego kompozicije. Scene Velikih praznika su previše uprošćene i živog su kolorita. Male scene o Jovanu Rilskom jedino su izbegle ikonografsku monotoniju.

Ikonostas u crkvici je značajniji kao drvorezbarski poduhvat nego po svojim ikonama Bogorodice, Hrista i svetog Jovana preteče. One su prosečnih kvaliteta i nastale su 1797. godine, izuzev ikone Bogorodice koja je sasvim nova. Iznad njih su ikonice Hristosa sa dvanaest apostol i slikni krst iz iste,1797.godine.

(sp-86), (kk), (sp-66),+hilandarski zbornik 3,